Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – İngiliz ordusu dünyanın en farklı silahlarından birini son günlerde yayınladıkları görüntü ile dünyaya tanıttı. Ancak asıl enteresan olan, bir ışın silahını ‘ışık suratından hızlı’ diye tanıtmalarıydı. Bir lazer ışını şayet ışıksa, ışık suratından süratli olabilir mi? Işığın boşlukta sahip olduğu sürat, saniyede 299 bin 792 kilometre. Bu kıymet yaklaşık olarak saniyede 300 bin kilometreye denk geliyor. Bu durumda çağdaş fizikte, ışık kozmostaki en süratli şey olarak kabul ediliyor ve ‘ışık suratından hızlı’ tanımlamasının bir manası kalmamış oluyor. Fakat İngiltere’nin bu tanıtımı yapmasının öteki bir nedeni olabilir. Işık suratında lakin ışıktan güçlü olan ışık silahının ayrıntılarını Savunma Havacılık ve Uzay Enstitüsü Derneği (DASA) Lider Yardımcısı ve Akademisyen Emekli Albay Murat Kaymakçılar anlattı. İşte Türkiye’de lazer silahına ait çalışmaların son durumu ve ayrıntılar.
‘1960’LARDAN BU YANA KULLANIMDA’
Lazer silahları olmasa da lazerli silahlar aslında bundan 64 yıl evvel de ordularda kullanılmaya başlanmıştı. Ancak bu silahlar ziyan vermek maksatlı değil de ‘zarar verdirmek’ hedefli kullanılıyordu. Yani düşman üzerinde lazer ışığını gördüğüne paniklemeye başlamalıydı. Zira bu ışığı gayede gördükten saniyeler sonra onun bir füze ya da klasik mermilerle vurulması olasıydı. Emekli Albay Murat Kaymakçılar, lazer silahlarının 64 yıl öncesinden bugüne nasıl kullanıldığını şu sözlerle açıkladı:
“Bu lazer silahları aslında mevcut ışığın güçlenmiş halini karşı tarafa göndermek suretiyle çalışıyor. Bu halde üretilen güçlü ışık dalgası pak havanın yani vakumun bulunduğu ortamda maksatta imha edici tesir oluşturmak emelli kullanılıyor. Aslında lazer askeri alanda çok evvelden, 1960’lı yıllardan itibaren kullanılmaya başlandı. Biz tanklarda, zırhlı araçlarda lazeri daha küçük güçlerde ara ölçmek ya da mermiyi maksada yollamak hedefli, işaretleme yapmak için kullanıyoruz. Örneğin, 1 kilometredeki gayeye kendiniz tesirli olamıyorsunuz fakat lazerle işaretli olan noktaya merminin düşmesini sağlıyorsunuz. Geçmişte optik halde ölçülen aralık, daha sonra lazer sistemleri kullanılarak ölçülmeye başlandı. Bu güçte bir lazer, karşı tarafın gözüne gelirse göze ziyan verir. Bu formda küçük tesirleri var ancak insan öldürmek gayeli kullanılamaz. Lakin çalışmalar gösterdi ki lazerin gücünü artırırsanız karşı taraftaki tesiri de artar. Bu çeşitli düzeylerde kullanıma girmiş durumda. Mesela, emniyet ya da silahlı kuvvetler bir patlayıcı gördü lakin ona ulaşamıyor, lazer göndererek uzaktan patlatabiliyor. Her şey gücün yükseltilmesine bağlı.”
İNGİLTERE’NİN IŞIKTAN SÜRATLİ LAZERİ ASLINDA NE?
Birleşik Krallık ordusu uyduya gereksinim kalmadan, direkt lazerle saldırmayı sağlayan bir silah tanıttı. Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı’na bağlı, ‘Kara Lazer Yönlendirmeli Güç Silahları Departmanı’ tarafından geliştirilen lazer silahının bir görüntüsü paylaşıldı. Drone’lara karşı kullanılacağı açıklanan lazer silahı, insansız hava araçlarının (İHA) ne kadar küçük ve çevik olduklarını göz önüne alındığında, ışık suratında ve keskin atışların değeri de daha çok ortaya çıkıyor. Birleşik Krallık tarafından yayınlanan imajlarda silah, bir kara aracına yükleniyor. Hususla ilgili olarak konuşan Birleşik Krallık Savunma Bilimi ve Teknoloji Laboratuvarı Program Lideri Matt Cork, basın bülteninde “Bu yüksek güçlü lazer silahının başarılı bir halde bilgisayar programı vasıtasıyla test edilmesi, İngiliz ordusunun gelecekteki operasyonel yeteneklerini geliştirmeye yönelik devam eden gayretlerimizde çok kıymetli bir anı işaret ediyor.” tabirini kullanmıştı. Emekli Albay Murat Kaymakçılar ise bu lazer silahıyla ilgili şöyle konuştu:
“İngilizler donanmada ‘Dragon Fire’ diye bir sistem kullanılıyor. 1’inci jenerasyon droneler yani 120 kiloya kadar drone sistemlerine karşı kullanılabiliyor. O da ağır ve güç gerektiren bir sistem olduğundan donanmada kullanılıyor. Roket, füze ve klasik mermilere karşı da tesirli oluyor. Teknoloji, güç sistemlerini küçültmek için çalışıyor. Bu başarılırsa tanka ve başka araçlara da güçlü lazer silahlar eklenebilir. Kapalı çalışmalar olabilir lakin bildiğimiz kadarıyla bu şimdi başarılmadı.”
‘YA KARADA YA DA SUDA KULLANILABİLİR’
Lazer silahları son derece pratik, isabetli ve güçlü atışlar sağlıyor olsa da, her şeyde olduğu üzere onlarda da bir kusur var. Bu silahlar ne kadar güçlüyse o kadar ağır ve o kadar fazla yer kaplıyor. Dev akülerle çalışmak durumunda olan silahlar, şayet karşı tarafa ‘zarar vermek’ hedefli kullanılacaksa ya sabit tesislerde ya da donanma araçlarında verimli biçimde kullanılabiliyor. Peki neden?
Emekli Albay Murat Kaymakçılar bunu, “Bu silahların verimli kullanımı için 2 şey var. Birinci olarak lazer göndericinin kapasitesi yüksek olmalı. Kıymetli olan, kapasitesi güçlü olan bir batarya. Lazeri daha ağır göndermek için daha büyük aküler gerekir. Otomobil aküsünün 100 katı fazla yer kaplayan ve yükü da fazla olan sistemler kullanırsanız, lazerler o kadar güçlü olur. Taşınabilir platformlarda bunu kullanmak kelam konusu olunca düşünülmesi gereken, sistemin tanka monte edilebilecek büyüklükte olup olmadığı. Tankta bu pek mümkün değil. Çünkü çok küçük bir alan vardır. Ayrıyeten tankta her şey elektromanyetik alanları birbirini etkilemesin diye ihtimamla yerleştiriliyor. Bu da hava aracında ya da tank üzere az yer olan araçta dezavantaj oluyor. Özel muhafazaya gereksinim olan tesislerde ve donanmada kullanılabilir. Geniş alana sahip, tankın kendisini taşıyan gemiler, bu sistemi kaldırabilir. Dünyada kimi monte edilmiş sistemler var. ABD’de Raytheon firmasında, 200 watt gücünde sistemler mevcut. Kimilerinin kara kuvvetleri araçlarına monte edildiği de söyleniyor. Bu silahla helikopter üzere büyük hava araçları düşürmekten fazla drone, füze üzere araçların maksada isabet etmeden düşürülmesi amaçlanıyor. Lazer silahı kullanırken füze düşüyorsa onu vurmak için radar da kullanmanız gerek. Radar da kendi başına büyük bir aygıt onun için lazerle bir ortaya gelince anca deniz kuvvetleri ya da karada sabit noktalarda kullanabiliriz” diye açıklıyor.
TÜRKİYE’DE 3 BÜYÜK KURUMDA LAZER ÇALIŞMASI
Lazer silahları için Türk ordusunda da çalışmalar epeyce eskiye dayanıyor. Son devirlerde artan çalışmalar, 2000’li yılların başında teklif olarak sunulmuştu. Bugünlerde ise TÜBİTAK’ın ‘Jarmol’u, Aselsan’ın Gökberk’i var. Bu sistemler, hava savunma sistemi üzere çalışıyor olsa da Emekli Albay Murat Kaymakçılar’a nazaran şimdi uçak, helikopter düşürecek kadar güçlü değil. Lakin drone, füze ve mermi üzere şeyleri düşürebilir. Emekli Albay Kaymakçılar, yakında uçan bir hava aracının dışarıda asılı vaziyetteki mühimmatları bu formda vurulabileceğinden, karşı tarafın uçuş arasını ayarladığına dikkat çekiyor. Bunun yanında Roketsan’ın da ‘Alka’ isimli bir sistemi var. Bu da insansız sistemlere karşı kullanmak için tasarlanmış bir lazer silahı. Lakin bu sistemler, her vakit muhakkak uzaklık ve güçte kullanılabiliyor.
Türkiye Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, 6 Nisan 2023’te ülkenin birinci lazer silah sistemi olan NAZAR Lazer Elektronik Harp Sistemini teslim aldı. Sistemin tam ölçekli prototipi, birinci testlerini Ekim 2012’de tamamlamıştı. METEKSAN’ın NAZAR sistemi, test için fırkateyn üzerinde taşınmış, 2021’deki Memleketler arası Savunma Sanayii Fuarında görücüye çıkan sistemin taretinde iki sıra halinde 11 pencere yer alıyordu. NAZAR sisteminin konuşlandırıldığı bölgeye yaklaşan füzeler çeşitli dalga boylarındaki lazer kaynağı ile aydınlatılarak füze başlığında ‘kedi gözü parlaması’ meydana gelmesi sağlanıyor. Sistemin kameraları bu parlamayı tespit ederek gayesi izlemeye alıyor ve izlemekte olduğu füze arayıcı başlığına yönlendirilmiş bir lazer ışını gönderilerek füze körleştiriliyor. Bu sayede füze, gayesi bulamaz bir hale getiriliyor.