İSTANBUL (İGFA) – Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz sonrası fahiş fiyat artışlarının önüne geçmek için 2022’de uygulamaya konan kirada yüzde 25 artırım sonu 1 Temmuz prestijiyle sona erecek. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yüzde 25 kira artış oranının 2 Temmuz tarihinden sonra değişeceğine dair telaffuzlarının akabinde kira uyuşmazlıkları manasında neler yaşanacağı tartışılmaya başlandı. Yeni kararı pahalandıran Kakıcı & Şimşek Hukuk Ofisi kurucularından Av. Elvan Kakıcı Şimşek, “Kira artırım sonunun kaldırılması, mesken sahiplerine yönelik kira vergisini artırmayı öngören yasa hazırlığı, tüketicinin kredi bulmakta zorlandığı, bankalarda yasal takip patlamasının yaşandığı bir süreçte kiracıların önemli külfete gireceği ortada.” dedi.
KİRA ARTIRIM ORANI ORTALAMA YÜZDE 60’LARA ÇIKACAK
“8 Haziran 2022’de Türk Borçlar Kanunu’na eklenen süreksiz unsur ile konut kiralarına getirilen yüzde 25 kira artış sonu, 1 Temmuz 2024’te sona erecek. 2 Temmuz 2024’ten itibaren kira artışları, 12 aylık enflasyon ortalamasına nazaran belirlenecek. Hasebiyle kira artış hududunun kaldırılmasıyla yıllık kira artırım oranı ortalama yüzde 60’lara çıkacak. Açıklanan nisan ayı enflasyon datalarına nazaran; 12 aylık TEFE-TÜFE ortalaması yüzde 59,64.Bu durumda, yüzde 25’lik tavan uygulaması olmasaydı, konut sahipleri nisan ayında en fazla yüzde 59,64 artırım yapabilecekti.
Bu güne kadar uygulanan tavan kira artırımı uygulaması; kiracı ile mal sahibi ortasındaki gerilerimi yeterliden uyguna artırmıştı. Uyuşmazlıklar mahkeme salonlarına taşınırken, tahliye ve kira tespit davalarında patlamalar yaşandı. Mesken sahibi ve kiracı ortasındaki ihtilafın tahlili noktasında mahkemelerin yükünü hafifletmek için 2023’te uygulamaya konan arabuluculuk sistemi de sorunu maalesef çözemedi. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un mayıs ayında yaptığı açıklamaya nazaran kira davalarında arabulucuya müracaat sayısı 169 bin 255’i bulurken, müracaatların 62 bin 783’ünde muahede sağlanamadı.
‘KİRALARIN ÖDENEMEMESİ’ SORUNU İLE KARŞI KARŞIYA KALINACAK
Kira artırım hududunun kaldırılması her ne kadar olumlu olsa da iki yıldır uygulamada ortaya çıkan sıkıntıların ceremesini kiracılar çekmeye devam edecek. Sürecin bundan sonraki kısmında bu kere de ‘kiraların ödenememesi’ sorunu ile karşı karşıya kalınacak. 2 yıldır yüzde 25 kira artışı üzerinden kendi iktisadını zar güç götüren kiracı, Temmuz ayı sonrasında yüzde 65 oranında kira artışları ile karşılaşacak. Kiracıların bu yükü kaldırması mümkün değil. Bu defa de kiraların ödenmemesi sorunu ortaya çıkacak ve tekrar mahkemelerde tahliye davalarıyla yığılmalar yaşanacak.Şu an Ankara ve İstanbul’da Sulh Hukuk Mahkemelerinin sayısının artırılması da bunun açık bir göstergesi. Yeni vergi ıslahatı taslağına nazaran, konut sahiplerinin kira gelir vergisi yükü artacak ve artan vergi maliyetleri kiracılara yansıtılacak Bu taslağa nazaran, konutunu düşük bedelle kiraya veren konut sahiplerinin daha düşük Gelir Vergisi ödemelerini sağlayan 33 bin liralık istisna kaldırılıyor. Islahat taslağına nazaran, meskenini düşük bedelle kiraya veren konut sahiplerinin daha düşük Gelir Vergisi ödemelerini sağlayan 33 bin liralık istisna kaldırılıyor ve konutunu kiraya veren konut sahiplerinden bir yılda elde ettikleri kira geliri karşılığında indirim uygulanmadan direkt yüzde 15’ten başlayıp yüzde 40’a kadar uzanan oranlarda vergi alınacak.
KİRALAR ARTTIKÇA, MALİYE İNDİRİM YAPMADAN DAHA ÇOK VERGİ TOPLAYACAK
Muafiyetin kaldırılmasıyla vergi yükü artan konut sahiplerinin artan maliyeti kiraya yansıtacaklarına kesin gözüyle bakılırken özelikle geçimini kira gelirinden sağlayan konut sahiplerinin bu yansıtmayı mecburî olarak yapacağı ortada.Kira artırımlarındaki yüzde 25 hududunun da kalkmasıyla maliyetlerin kiralara artırım olarak yansıtılmasında mahzur kalmayacak. Kiralar arttıkça, Maliye indirim yapmadan daha çok vergi toplayacak.